Blog Marc Kaptein: Zij aan zij oorzaken – geen symptomen – behandelen!

De afgelopen weken waren zeer intens. De beperkingen van de lockdown én de media-aandacht rond de ‘late’ start van de vaccinatiecampagne maakten de druk niet bepaald minder. Ondertussen neemt de kans op verlenging van de lockdown steeds verder toe. Wat is nu de tussenstand? Wat ging goed, en wat kan beter? Als arts heb ik geleerd te observeren en aanvullend onderzoek uit te voeren voordat ik een diagnose stel. Daarom trek ik nu ook geen conclusies. Maar ik heb wel een vijftal ‘klinische’ observaties.

Ten eerste zie ik dat de informatie over (en begrip van) de snelheid van ontwikkeling van de verschillende vaccins niet optimaal is verlopen. Hoewel er regelmatig contact was, is er door de overheid te lang vastgehouden aan de gedachte dat een vaccin gebaseerd op een bewezen technologie óók automatisch als eerste goedkeuring zou krijgen. Is hier sprake van onderschatting van het innovatieve vermogen van de wetenschap? Of van tunnelvisie?

Een sterke overheid stelt duidelijke regels, gevat in wetten en protocollen. Maar heeft ook het vermogen om snel en adequaat te handelen als dat nodig is. Het is misschien een open deur, maar in een crisissituatie is er behoefte aan flexibiliteit en innovatief vermogen. Deze coronacrisis heeft laten zien dat bedrijven en ondernemers van grote meerwaarde zijn bij het bedenken en implementeren van oplossingen. Betrek hen erbij!

Ook merk ik dat er (nog steeds) wantrouwen is jegens de geneesmiddelensector. Terwijl juist vertrouwen en samenwerking  de basis zijn voor goed geïnformeerde beslissingen. Hoewel er gelukkig veel (nieuwe) deuren open gingen, zijn er jammer genoeg ook vele gesloten gebleven. Vaak werd voor de informatie over het Pfizer-BioNTech-vaccin niet naar de meest voor de hand liggende partij gekeken, de ontwikkelaar zelf, maar vertrouwd op ‘objectieve’ maar minder goed geïnformeerde bronnen. Kritisch zijn is goed, maar vertrouwen en samenwerking is beter.

Samenwerking is dus essentieel in een crisissituatie. Het is wellicht een openbaring, maar vaccinontwikkelaars (en de geneesmiddelensector in zijn geheel) hebben voor het overgrote deel dezelfde doelen als de overheid. Ziekten voorkomen en patiënten beter maken. Ook wij willen zo snel mogelijk een vaccin en een geslaagde vaccinatiecampagne. Dat wij daar ook aan verdienen is een randvoorwaarde om de innovatiecyclus in stand te houden. Focus niet alleen op de kosten, maar heb ook oog voor de maatschappelijke waarde die een innovatie oplevert.

Ten slotte; heeft Pfizer/BioNTech alles goed gedaan de afgelopen maanden? Zeker niet. Zo hebben we het RIVM geadviseerd om flacons met oplosvloeistof slechts eenmalig te gebruiken ongeacht de hoeveelheid die in die flacon achterblijft. Dat bleek achteraf geen goede inschatting want de EMA bepaalde dat meerdere keren oplosvloeistof uit één flacon kon worden opgezogen. Ergo, er is een te grote hoeveelheid flacons ingekocht. De les? Wees voorzichtig met een ander de maat te nemen als  je zelf ook  kunt verbeteren.

Dus laten we met elkaar aanvullend onderzoek doen, gezamenlijk evalueren, en zij-aan-zij conclusies trekken om er voor te zorgen dat we straks (nog) beter voorbereid zijn op de volgende fase van de  coronacrisis en een eventuele pandemische crisis in de toekomst. Dan maken we optimaal gebruik van elkaars kracht, in het belang van Nederland.

Marc Kaptein
(medisch directeur Pfizer en voorzitter NVFG)

 Reageren? Stuur een mail naar info@innovatievegeneesmiddelen.nl