Nienke van den Berg, arts M+G/infectieziektebestrijding: ‘Artsen M+G hebben de wind in de zeilen!’

Een dag meelopen met Nienke van den Berg, arts M+G/infectieziektebestrijding bij UMC Utrecht en medisch adviseur bron- en contactonderzoek bij GGD GHOR Nederland.

‘Enerverend’, zo omschrijft Nienke van den Berg een gemiddelde werkdag als arts M+G/infectieziektebestrijding, docent, onderzoeker én medisch adviseur bij GGD GHOR. Haar verschillende werkplekken en rollen en de huidige pandemie zorgen ervoor dat haar agenda voller is dan ooit. Ze laat graag zien waarmee zoal.

‘Mijn werk als arts M+G geef ik op verschillende manieren gezicht: als medisch adviseur bron- en contactonderzoek bij GGD GHOR Nederland en als docent & onderzoeker bij UMC Utrecht’, begint  Nienke. ‘Bij het UMC doe ik promotieonderzoek op het snijvlak van public health en onderwijs. Dat gaat vooral over hoe we studenten geneeskunde kunnen opleiden tot artsen met gevoel voor publieke gezondheid. In de opleiding tot basisarts is nog steeds te weinig aandacht voor preventie en publieke gezondheid. Niet alleen het genezen van ziekte, maar ook het bevorderen van gezondheid zou centraal moeten staan. Bij de ontwikkeling van nieuwe curricula, probeer ik ervoor te zorgen dat preventie een meer prominente plaats krijgt.’

Wetenschappelijke boost

Nienke begint haar dag vandaag in de rol van docent & onderzoeker. Om 09:15 uur heeft ze een afspraak met een aios (arts in opleiding tot (medisch) specialist) die zijn wetenschappelijke stage graag bij UMC Utrecht wil uitvoeren. ‘Vorig jaar heb ik met een collega het initiatief genomen tot invoering van wetenschappelijke stages op de academie. Dit betekent dat alle artsen in opleiding tot specialist M+G tijdens hun stage nu worden begeleid door een afdeling sociale geneeskunde van een UMC (universitair medisch centrum). Hiermee kunnen we studenten een stevige wetenschappelijke basis bieden, waarmee de kwaliteit van de stages een boost krijgt. De signalen die we hierover ontvangen zijn vrijwel uitsluitend positief, dus daar ben ik best trots op.’ Om 11:30 uur heeft Nienke een call met een student en haar externe begeleiders over het onderzoek dat de student doet.

Pandemie als sleutelmoment

In de middag is Nienke in de rol van medisch adviseur: om 13:30 uur heeft ze een wekelijks overleg met directeuren publieke gezondheid die verantwoordelijk zijn voor BCO (bron- en contactonderzoek) bij GGD GHOR Nederland. Om 14.15 uur overlegt ze met het RIVM over hoe om te gaan met het coronabeleid op scholen.
‘Voor mij als arts M+G/infectieziektebestrijding is deze periode ongelofelijk boeiend’, zegt ze. ‘Het is een periode die ons leert dat we niet op dezelfde voet verder kunnen en oude patronen moeten loslaten. Dat er een grens zit aan wat we met gezondheidszorg kunnen oplossen. Dit is hét moment om te schakelen van cure naar preventie en om bestrijding van epidemieën onderdeel te laten worden van ons gezondheidssysteem.  We moeten een robuust systeem ontwikkelen dat bestand is tegen uitbraken. Dat begint bij beleid dat erop is gericht mensen gezond te houden. Zo’n preventieve aanpak zorgt ervoor dat we in de toekomst beter tegen virussen beschermd zijn.’

Gezonde keuzes

Gemakkelijk is dat echter niet, volgens Nienke. ‘Vergeet niet dat een gezondere levensstijl aannemen enorm veel wilskracht vraagt. Want mensen stimuleren meer te bewegen en gezonder te eten is best lastig als er tegelijk zoveel ongezond eten aangeboden wordt en de meeste trappenhuizen ook nog vaak verstopt zitten achter een branddeur.’

Zichtbaar in de samenleving

Om 15:00 uur heeft Nienke weer een overleg. Nu met de coördinerend medisch adviseur GGD GHOR Nederland over de positionering van arts M+G tijdens, maar ook na de pandemie.

‘Door de corona pandemie is mijn werk, het werk als arts infectiebestrijding, zichtbaarder dan ooit’, vertelt ze. ‘Ineens weet half Nederland wat ons werk bij de GGD inhoudt en waarom het zo belangrijk is. Fijn, want waar ik eerst op verjaardagen veel woorden nodig had om uit te leggen wat ik precies doe, weet iedereen nu precies wat bronopsporing, incubatietijd en R-getallen zijn.’

Kijken naar het collectief

Als de pandemie voorbij is, betekent dat niet dat het werk van Nienke minder belangrijk wordt. Integendeel. ‘Voor artsen M+G liggen er genoeg uitdagingen te wachten’, zegt ze. ‘We leunen als maatschappij te veel op de gedachte dat gezond gedrag een individuele keuze is. Als arts M+G kijk ik altijd naar de gezondheid van de hele bevolking. Daarmee heb ik het gevoel echt een bijdrage te kunnen leveren aan de gezondheidszorg, door niet te genezen, maar te voorkomen dat mensen überhaupt ziek worden. Dat macroperspectief vind ik ook het leukste aspect van mijn vak: uitzoomen, en denken in populaties. Signaleren, en afvragen wat dit op groepsniveau betekent. Of dit nu gaat over de verbetering van het onderwijs of de bestrijding van het coronavirus: je raakt het collectief.’

Dat de relevantie van haar vak door de pandemie elke dag meer zichtbaar wordt, ziet Nienke dan ook als een voordeel. ‘Een gunstig effect hiervan is dat er nu steeds meer studenten kiezen voor een carrière als arts M+G. Wij artsen M+G hebben op allerlei vlakken de wind in de zeilen.’