KNAW rapport: ‘Planetary Health. An emerging field to be developed’
Als klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en andere milieuveranderingen onverminderd doorgaan, krijgen eind deze eeuw miljarden mensen te maken met ernstige gezondheidsrisico’s door hitte, overstromingen, voedseltekorten, infectieziektes, migratie en conflicten. Het onderzoek naar het verband tussen deze milieuveranderingen en menselijke gezondheid (“planetary health”) staat nog in de kinderschoenen. In een rapport dat 1 juni is verschenen geeft de KNAW een overzicht van de bestaande wetenschappelijke kennis op dit gebied en presenteert ze een lijst met kennisvragen waar onderzoekers mee aan de slag moeten.
De directe effecten van deze milieuveranderingen op de gezondheid zijn vaak wel duidelijk, maar de indirecte effecten zijn veel lastiger te onderzoeken, terwijl er waarschijnlijk veel meer mensen door getroffen gaan worden. In het rapport heeft de KNAW in kaart gebracht waar de hiaten in de kennis zitten, en waar stappen te maken zijn. Belangrijke onderzoeksvragen zijn bijvoorbeeld: Welk effect hebben klimaatverandering, ontbossing en verlies van biodiversiteit op de verspreiding van infectieziekten? Hoe kan een samenleving zich aanpassen aan extreem weer, stijging van de zeespiegel en andere klimaatrisico’s om negatieve gevolgen voor de gezondheid te voorkomen? En hoe kunnen internationale milieuverdragen een positieve rol spelen in het Nederlands gezondheidsbeleid?
Het rapport geeft een uitgebreide onderzoeksagenda voor planetary health. Om de problemen rond planetary health in kaart te brengen en oplossingen aan te dragen is samenwerking tussen wetenschappers uit allerlei disciplines essentieel . De KNAW adviseert om een breed onderzoeksnetwerk rond het thema op te zetten. Universiteiten, onderzoeksinstituten en vooral universitaire medische centra zouden in hun onderzoek meer plaats moeten inruimen voor dit nieuwe vakgebied. Dat geldt ook voor onderzoeksfinanciers, die hun prioriteiten nog onvoldoende aan deze nieuwe realiteit hebben aangepast.
Overigens draagt de gezondheidszorg zelf ook flink bij aan de uitstoot van broeikasgassen, afvalproductie en milieuverontreiniging, constateert de KNAW. Het is nodig het tempo van verduurzaming sterk op te voeren, en daarbij zal het onvermijdelijk zijn dat bij de keuzes voor behandelingen het aspect duurzaamheid serieus mee gaat wegen.
